Kamu Varlıkları Satışı: 2002'den 2023'e AKP'nin Gayrimenkul Stratejisi

Türkiye'de kamu varlıklarının özelleştirilmesi, AKP'nin 2002 yılında iktidara gelmesiyle ivme kazandı. Büyük ölçekli şirketler, fabrikalar, enerji üretim ve dağıtım tesisleri, oteller ve limanlar gibi stratejik öneme sahip varlıkların satışları bu süreçte gerçekleşti.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamaya göre, 2023 yılında kamu arazileri, lojmanlar, tesisler ve idari binalar olmak üzere toplamda 8.7 milyar lira değerinde gayrimenkul satışı yapıldı. 2019 ile 2023 yılları arasında ise toplamda 24.7 milyar lira gelir elde edildi.

Kamu Varlıklarının Satışı ve Elde Edilen Gelirler

Arazi ve Arsa Satışları

Son beş yılda, 129 milyon 220 bin metrekare büyüklüğünde toplam 38 bin 763 arsa ve arazi kamu elinden çıktı. Özellikle 2023 yılında, 2B statüsündeki araziler (orman vasfını yitiren yerler) hariç olmak üzere, 30 milyon 317 bin metrekare büyüklüğünde 10 bin 371 adet arsa ve arazi satıldı. Bu satışlardan 11.2 milyar liralık gelir elde edildiğini belirtmek gerekir. 2B arazilerinden ise 2019-2023 yılları arasında 6.2 milyar lira gelir sağlandı.

Tarım Arazileri

2012 yılında yapılan yasal düzenlemelerle, belediye ve mücavir alan sınırları dışındaki tarım arazilerinin satışına izin verildi ve içeride kalan Hazine'ye ait tarım arazileri yüzde 50 indirimle satılmaya başlandı. 2023 yılında bu kategorideki satışlardan 1 milyar 31 milyon lira gelir elde edilirken, son beş yılda toplamda 2.3 milyar lira gelir sağlandı.

Kamu Lojmanları

Kamu lojmanlarının satışı, 2017 yılında başlatıldı ve 2023 yılında 376 milyon lira gelir elde edildi. Beş yıllık toplamda ise 2.9 milyar lira gelir kamuya aktarıldı.

Milli Emlak'ın Artan Kira ve İzin Gelirleri

2023 yılında Milli Emlak, kira gelirlerini bir önceki yıla göre %119.88 artırarak 4 milyar 122 milyon lira topladı. Son beş yılın toplam kira geliri 11.9 milyar lira olarak kayıtlara geçti. Aynı yıl içerisinde ön izin, irtifak hakkı ve kullanma izni gelirleri 5.2 milyar lira oldu.

Genel Değerlendirme

Türkiye'nin kamu varlıklarının satışı, 2002 yılından bu yana devam eden ve hükümetin ekonomik politikalarının temel taşlarından birini oluşturan bir strateji. Bu süreç, kamunun elindeki varlıkların özelleştirilmesi yoluyla devletin gelir elde etmesini sağlamakta ve kamu hizmetlerinin finansmanında önemli bir rol oynamaktadır. Ancak, bu satışların uzun vadeli ekonomik ve sosyal etkileri konusunda çeşitli tartışmalar da bulunmaktadır. Kamu varlıklarının yönetimi ve satışından elde edilen gelirlerin kullanımı, şeffaflık ve hesap verebilirlik açısından kritik öneme sahiptir.

Bu geniş çaplı özelleştirme ve gelir elde etme politikası, Türkiye'nin ekonomik yapılanmasında belirleyici bir rol oynamaya devam edecektir. Kamuoyu, bu süreçlerin getirdiği avantajlar ve potansiyel riskler üzerine bilgilendirilmeye ve süreçlerin şeffaf bir şekilde yönetilmesine büyük önem vermektedir.