Zengezur koridorunda Ermenistan İran işbirliği

Azerbaycan ile Türkiye'yi birbirine bağlayacak Zengezur koridorunda yeni gelişmeler yaşanıyor. Ermenistan masada verdiği taahhütleri yerine getirmekten kaçınmaya başladı. İran, Türkiye lehine olacağını düşündüğü koridorun açılmaması için Rusya'yı sahaya davet etti. Zengezur Koridoru önemi nedir?

Azerbaycan, Ermenistan'ı Zengezur koridorunu açma taahhütlerinden kaçınma girişimleri nedeniyle eleştirdi. Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı Ermenistan'ın takındığı tavır hakkında, Kasım 2020'de imzalanan üçlü deklarasyona göre, Zengezur koridorunu ve kara yollarını ve demir yollarını birbirine bağlayan taahhütlerinden kaçınmak için sahte mazeretlere son vermelidir diyerek eleştiride bulundu.

27 Eylül 2020 yılında Ermeni askeri birlikleri, Azerbaycan sınır hattında nöbet tutan asker ve sivil yerleşim birimlerine ateş etmesi sonucu 44 gün sürecek sıcak çatışma başladı. Azerbaycan'ın kesin zaferiyle sonuçlanan, 1991 yılında bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte 29 yıl hasretini çektiği toprakları tekrar bünyesine kazandırmayı başardı.

Dağlık Karabağ Savaşı sonrası Ermenistan ile Azerbaycan'dan çok arka planda yer alan devletler konuşulmaya başlandı. Sahada kesin hakimiyet ile zaferi elde elden Bakü, masada ABD öncülüğünde hareket eden Avrupa ülkelerinin desteklediği Erivan'ın can damarını kesecek noktaya geldi. Verilen taahhütlerin yerine getirilmesi üzerine protokol imzalandı. Türkiye ve Rusya'nın garantör ülke olduğu anlaşmada, Zengezur ve Laçin Koridoru kurulacağı bildirildi. 

Taraflar başlangıçta yerine getirmesi gereken bütün yükümlülükler ile beraber sorumluluk aldığı yerine getirmek için imza attığı gelişmeleri sonuçlandırmaktan kaçınmadı. Olaya İran girene kadar.

ZENGEZUR KORİDORU ÖNEMİ?

Zengezur Koridoru, 10 Kasım 2020 tarihinde imzalanan ateşkes anlaşmasında 9. madde gereğince Azerbaycan'ın özerk bölgesi Nahçıvan ile bağlantı kurması buradan da Türkiye'ye kara yolunda ulaşım sağlayacağı koridordur. Anlam ve önemi iki Türk devleti için çok büyüktür. Bakü, kara ve demir yolunu Tiflis üzerinden Ankara'ya ulaşmaktadır. Bu güzergah maliyet, zaman ve bütçe açısından yoğun yük getirmekte. Zengezur Koridoru'nun faaliyete geçmesi, direkt Nahçıvan üzerinden Türkiye'ye ulaşım sağlanacak. Zaman ve bütçe yönünden ciddi tasarruf sağlanmış olacak. 

İran, koridorun Türkiye lehine olacağı bölgede kesin Türk hakimiyeti kurulmasını istemiyor. Tahran,  ülkesinin Tebriz ve kuzey sınır bölgelerinde 30 milyondan fazla Azerbaycan kökenli vatandaşın özgürlük seslerinden çekinmektedir. Hazar'da Rusya öncülüğünde hareket ederek Güney Kafkasya'da kesin Türk hakimiyetine karşı koridorun açılmaması için Ermenistan'ı kışkırtmaya başladı. Ukrayna'da planları suya düşen Rusya, düştüğü çıkmazdan kurtulmaya çalışırken, İran'ın davetiyle Güney Kafkasya'ya adım atacağı ihtimal dışı eylem hareket olacaktır.

Koridorun açılması durumunda sadece Nahçıvan, Azerbaycan'ın geri kalanına değil, Anadolu doğrudan Türk dünyasına bağlanacaktır.