Merkez Bankası'nın Sürpriz Faiz Artışı: Neden, Sonuç ve Alternatif
Merkez Bankası'nın 500 baz puanlık faiz artışı kararı, piyasaları ve ekonomiyi nasıl etkileyecek? Neden 500 Baz Puan? Dolar girişinin olması için de faizin reel olarak sıfıra gelmesi yani yüzde 60 olan enflasyon eşiğine gelmesi gerektiği belirtildi.
Merkez Bankası, 21 Eylül 2023 tarihinde yaptığı Para Politikası Kurulu toplantısında, politika faizini 500 baz puan artırarak %30'a yükseltti. Bu karar, piyasalar tarafından beklenmeyen ve şaşırtıcı bir hamle olarak değerlendirildi. Peki, Merkez Bankası neden böyle bir karar aldı?
Bu kararın ekonomik sonuçları neler olacak? Türkiye’nin enflasyonla mücadele etmek için başka bir yolu var mı? Ekonomist Zeynep Özdemir, bu sorulara yanıt aradı.
Neden 500 Baz Puan?
Merkez Bankası’nın karar metninde, faiz artışının gerekçesi olarak enflasyonun en kısa sürede hedefe indirilmesi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması ve fiyatlama davranışındaki bozulmanın kontrol altına alınması gösterildi. Ancak Özdemir, bu gerekçelerin ikna edici olmadığını söyledi. Özdemir’e göre, Merkez Bankası’nın kararları öngörülemiyor ve piyasalarla iletişimi zayıf.
Özdemir, “Bakın resmen toto oynuyoruz. Son bir haftadır her kafadan bir tahmin çıktı. Adeta Galatasaray Fenerbahçe maçının sonucu gibi tahminde bulunuyoruz. Kimisi 300 puanlık, kimisi 500 puanlık… Net neye dayalı, herhangi bir rasyonale dayalı ya da herhangi bir beyana dayalı bir tahmin değil. Tamamen ‘Şu anda ben 500 puan dedim tuttu’ diyen adeta totoyu tutturmuş gibi oluyor. Bu Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası adına üzücü bir durum. Bu itibarını zedeleyici bir durum” dedi.
Özdemir, Merkez Bankası’nın faiz artışının asıl nedeninin Türkiye’nin acil olarak dolara ihtiyacı olduğunu belirtti. Özdemir, “Biz ithalat yapan bir ülkeyiz. En büyük ithalatımız enerjide ve bunun için ticaret açığımız her ay 5 milyar doların üzerinde. Acil bize para bulmaları lazım. Bakın 3 aydır bu iktidar ve ekonomi yönetimi ülke ülke dolaşıyor. Gitmediği ülke kalmadı. En son Amerika’ya gittiler ve halen daha para yok bu ülkeye. Acil dolar getirmeleri gerekiyor” diye konuştu.
Özdemir, dolar getirebilmek için de faizin reel olarak sıfıra gelmesi gerektiğini ifade etti. Reel faiz, nominal faizin enflasyondan arındırılmasıyla hesaplanan faizdir. Örneğin, nominal faiz %30 ise ve enflasyon %60 ise, reel faiz -%30’dur. Bu da yatırımcının parasının değer kaybettiği anlamına gelir. Özdemir, “Reel faiz nedir? Enflasyonla aynı seviyeye gelmesi lazım. Bugün ülke enflasyonu %60 ise, faizlerin %60’ta olması lazım. Peki %30'a geldiği zaman bu ülkede ne olur? Hangi sanayici kredi alacak, hangi sanayici üretim yapacak?” dedi.
Bakmadan Geçme
