Mehmet Şimşek'ten Şifreli Mesajlar: Türkiye Ekonomisi Nereye Gidiyor?

Türkiye ekonomisi son yıllarda büyük bir değişim ve dönüşüm yaşadı. Ancak bu değişim ve dönüşüm herkesin beklentilerini karşılayacak şekilde olmadı. Aksine, ekonomi ciddi sorunlarla karşı karşıya kaldı. Enflasyon, işsizlik, cari açık, borçlanma, kur, faiz gibi göstergeler alarm verirken, ekonomik büyüme de yavaşladı.

Bu durumun farkında olan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, son zamanlarda yaptığı açıklamalarda Türkiye ekonomisinin durumunu değerlendirdi. Ancak Şimşek’in sözleri sadece rakamlardan ve verilerden ibaret değildi. Aynı zamanda bazı şifreli mesajlar ve ipuçları da içeriyordu.

Bu makalede, Mehmet Şimşek’in son açıklamalarını analiz ederek, Türkiye ekonomisinin nereye gittiğini ve ne gibi zorluklarla karşılaştığını ortaya çıkarmaya çalışacağız.

Tersine Dönüş Zaman Alacak

Mehmet Şimşek, 5 Ekim 2023 tarihinde yaptığı bir konuşmada, Türkiye ekonomisinin yeniden toparlanma sürecinde olduğunu belirtti. Ancak bunun kolay olmadığını da vurguladı. Şimşek, “Tersine dönüş zaman alacak” dedi.

Bu cümle, Türkiye ekonomisinin son yıllarda izlediği politikalardan vazgeçmek zorunda olduğunu gösteriyor. Çünkü bu politikalar ekonomiyi sürdürülemez bir noktaya getirdi. Başkanlık sistemiyle birlikte hızlanan harcama, borçlanma ve müdahaleci yaklaşımlar, ekonomik dengeleri bozdu.

Türkiye ekonomisi artık mahallenin delisiydi. 3-5 ekonomi cahilinin elinde oyuncak olmuş zavallı bir haldeydi. Dünya ise hoş bir geçerek ve acıyarak seyrediyordu olanları.

Şimdi ise Türkiye ekonomisi akılcı ve gerçekçi kararlar almak zorunda. Ancak bu kararlar da kolay değil. Çünkü bunlar aynı zamanda acılı ve zorlu kararlar. Ekonomide disiplin sağlamak için tasarruf etmek, gelir artırmak, yapısal reformlar yapmak gerekiyor.

Bu da demek oluyor ki, Türkiye ekonomisi artık geniş geniş takılamayacak. Faturayı yine millete yükleyecek. İnsanlar daha fazla vergi ödeyecek, daha az harcayacak, daha az kazanacak.

Bunun için de sabır ve dayanıklılık gerekiyor. Ancak bu sabır ve dayanıklılık ne kadar sürecek? Şimşek’e göre, en az 3 yıl. Yani, Türkiye ekonomisi başlanılan yere geri dönene kadar 3 yıl daha çile çekecek.

Ekonomiyi Yeniden Toparlamak

Mehmet Şimşek’in bir diğer şifreli mesajı da “Ekonomiyi yeniden toparlama sürecindeyiz” oldu. Bu cümle, Türkiye ekonomisinin ne kadar dağıldığını ve bozulduğunu gösteriyor.

Bir şeyin yeniden toparlanabilmesi için önceden dağıtılması gerekli. Eğer dağıtılmışsa, burada soru kim dağıttı olmalı. Şimşek, bunu söylerken laf mı geçiriyor? Yoksa gerçeği mi itiraf ediyor?

Son 5 yılda 4 Hazine ve Maliye Bakanı, 4 Merkez Bankası Başkanı, 7 İstatistik Kurumu Başkanı değişti. Açıklanan programlardan geriye tozlar kaldı. Tutulmayan hedefler, yapboz tahtasına dönen ekonomi, ortaya çıkan ağır bir ekonomik enkaz.

Peki ne değişmedi? Evet, bir kişi sabit kaldı. Onun da ismi bende saklı. Hayatta tahmin edemezsiniz. Hayır hayır, söylemeyeceğim. Ama hadi ipucu vereyim. İsminin baş harfleri R.T.E.

Arap Paraları Nerede?

Mehmet Şimşek’in son olarak gündeme getirdiği konu ise Arap paraları oldu. Şimşek, Türkiye’nin Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile yaptığı anlaşmaların hayata geçirileceğini söyledi.

Bu anlaşmalar kapsamında, Arap ülkeleri Türkiye’ye 51 milyar dolarlık finansman sağlayacak. Bunun 20 milyar doları doğrudan yatırım olarak gelecek. Geri kalan 31 milyar dolar ise deprem sukuku adı verilen bir borçlanma aracı ile sağlanacak.

Bu paraların Türkiye ekonomisine büyük bir nefes aldıracağı ve döviz rezervlerini artıracağı düşünülüyor. Ancak bu paraların nerede olduğu ve ne zaman geleceği belli değil.

Şimşek, bu konuda çok iyimser konuşuyor. Ancak gerçekler öyle değil. Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile Türkiye arasında siyasi ve jeopolitik sorunlar var. Bu sorunlar nedeniyle bu ülkeler Türkiye’ye karşı güvensizlik duyuyor.

Ayrıca, bu ülkelerin de kendi ekonomik sorunları var. Özellikle petrol fiyatlarının düşmesi ve pandeminin etkisiyle gelirleri azaldı. Bu nedenle, bu ülkeler de kendi borçlanma ihtiyaçlarını karşılamak için piyasalara çıkıyor.

Örneğin, Birleşik Arap Emirlikleri 2022 Haziran ayından sonra ilk defa geçtiğimiz günlerde yurt dışından borçlanmaya çıktılar ve 1,5 milyar Amerikan doları borçlandılar. Maliyeti ise 10 yıllık Amerikan faizi artı 60 baz puan oldu. Yani bugün için dolar bazında %5-40 gibi bir orandan borçlandı.

Bu durumda, Arap ülkelerinin Türkiye’ye ucuz ve bol para vermeye niyetli olmadığı ortada. Bu paraların gelmesi için ya çok uzun süre beklemek ya da çok yüksek faiz ödemek gerekecek.

Bu da demek oluyor ki, Türkiye ekonomisi Arap paralarına bel bağlamamalı. Çünkü bu paralar ya hiç gelmezse ya da çok pahalıya gelirse, Türkiye ekonomisi daha büyük bir krize sürüklenebilir.

Sonuç

Mehmet Şimşek’in son açıklamaları, Türkiye ekonomisinin durumunu ve geleceğini anlamak için önemli ipuçları veriyor. Ancak bu ipuçları, pek de iç açıcı değil.

Türkiye ekonomisi, son yıllarda izlediği yanlış politikaların bedelini ödemek zorunda. Bu da, ekonomik disiplin, tasarruf, reform gibi acılı ve zorlu kararlar almayı gerektiriyor.

Bu kararlar, en az 3 yıl sürecek bir tersine dönüş sürecini başlatacak. Bu süreçte, Türkiye ekonomisi eski performansına geri dönmeye çalışacak. Ancak bu da kolay olmayacak. Çünkü Türkiye ekonomisi, dış dünyadan çok fazla etkileniyor.

Türkiye ekonomisi, Arap ülkelerinden gelecek olan paralara bel bağlamamalı. Çünkü bu paralar ya hiç gelmeyecek ya da çok pahalıya gelecek. Bu da, Türkiye ekonomisinin döviz rezervlerini artırmak ve borçlanma ihtiyacını azaltmak için başka yollar bulmasını zorunlu kılıyor.

Türkiye ekonomisi, kendi ayakları üzerinde durabilecek bir yapıya kavuşmak için çaba göstermeli. Aksi takdirde, Mehmet Şimşek’in şifreli mesajları, Türkiye ekonomisinin sonunun başlangıcı olabilir.