Kazakistan ve Özbekistan Uygur zulümünde Çin'e destek verdi

Uygur Türklerinin yıllardır yaşadığı Çin zulmüne karşı Türk devletlerİ destek verdi. Kazakistan ve Özbekistan, Uygur Sincan'ın BM İnsan Hakları Konseyi'nde tartışılmasına karşı çıktı.

12 Ekim'de Orta Asya'nın en büyük iki ülkesi Özbekistan ve Kazakistan, BM'de diğer 35 üye ile beraber Ukrayna'nın toprak bütünlüğü lehine bir kararda çekimser oy kullandılar. Rusya'nın işgal ettiği 4 bölgede Ukrayna'da alelacele düzenlenen referandumları sadece kınamakta geçiştirdiler.

BM'DE ÇİN'E DESTEK

Rusya dahil beş ülke, Ukrayna'da işgal atında yer alan ve referandum düzenlenen 4 bölgede gerçekleştirilen oy süreciyle ilgili çıkan kararın bağlayıcı olmayacağına karşı hayır oyu kullandı. Moskova'nın aleyhine de 143 oy kullanıldı. Rusya'nın kararına destek veren ülkeler arasında eski Sovyet devletleri arasında sadece Belarus yer aldı. Türkmenistan'da oy kullanmadı.

Şimdiye kadar Rusya işgali altındaki Ukrayna'daki bölgeleri tanımayı reddeden Orta Asya devletleri, 2014'te Rusya'nın Kırım'ı ilhakına karşı bir önergede takındıkları tavrın aynısı sergiledi. 2014 yılında 58 ülke evet oyu kullanırken 10 ülke de karşı çıktı.

Geçen hafta 47 ülkenin katılımıyla gerçekleşen Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi'nde, Çin'in Müslüman Uygur bölgesinde yıllardır uyguladığı zulüme karşı, Kazakistan ve Özbekistan ret oyu vererek Çin'e destek oldu. 

Oylama, BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'nin Pekin'de yıllardır süren baskılar sırasında yaygın hak ihlallerini doğrulayan ve BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, insanlığa karşı suç teşkil edebileceğini söylediği bulguların yayınlanmasının ardından geldi. 

Çin'in yıllardır keyfi olarak baskı uyguladığı Uygur Sincan kampında sadece Uygur Türkleri değil aynı zamanda Orta Asya'da yer alan Türk devletlerinin vatandaşları da yer alıyor. Kampta Çin'in uyguladığı asimile politikalarına karşı çıkması gerekirken destek veren Astana ve Taşkent, neden böyle bir karar aldı sorusunu akıllara getirdi.

ORTA ASYA'DA RUSYA ÇİN MÜCADELESİ

Orta Asya'da, Çin ve Rusya hakimiyet mücadelesi yaşanıyor. Bu durum 2000'li yılların başında başladı denilebilir. Bölgesel entegrasyon çalışmaları kurulmak istenerek, AB tarzı uluslararası örgüt kurulmaya çalışıldı. Buradaki amaç zengin yer altı kaynaklarını kendi tekellerine alarak Hint Okyanusu üzerinden dış dünyaya aktarmaktı. 2003 ve 2008 olayları sonrası bölge ülkelerinin güvensizlikleri belirginleşmeye başlayınca alınacak kararlarda askıya alındı. Hayaller suya düştü.