İstanbul'da Kiralık Konut Fiyatlarındaki Rekor Artış: 2023 Yılı Sonunda Durum Ne?
İstanbul'daki kiralık konut fiyatlarındaki çarpıcı artış, Merkez Bankası Başkanı'nın ev kiralayamama durumuna ve İstanbul Planlama Ajansı'nın raporuna odaklanarak inceleniyor. İstanbul'da konut ve kira fiyatlarındaki astronomik yükselişin nedenleri ve etkileri ele alınıyor.
İstanbul'daki kiralık konut piyasası, Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan'ın annesiyle yaşamaya karar verdiğini açıklamasıyla tekrar gündeme geldi. Erkan'ın bu durumu, İstanbul'daki kiralık konut fiyatlarının ulaştığı yüksek seviyelerin sadece bireyler için değil, toplumsal bir mesele haline geldiğinin göstergesi.
İstanbul Planlama Ajansı'nın (İPA) "Bir Hak Olarak Barınma" başlıklı raporu, bu artışın çarpıcı boyutlarını ortaya koyuyor. Kasım 2023 verilerine göre, İstanbul'da konut satış fiyatları son bir yılda %84.14, kira fiyatları ise %75.56 oranında arttı. Raporda, 2000'li yıllardan bu yana İstanbul'da konut sunumunda artış yaşanmasına rağmen, özellikle orta ve düşük gelir grupları için konut satın alımının ve kiralamanın giderek zorlaştığı vurgulanıyor.
Dünya genelinde pandemi etkisiyle kira fiyatları artarken, İstanbul bu artışta dünya genelinden ayrıldı. 2020 ile 2022 arasında dünya genelinde kiralar ortalama %1.6 artarken, İstanbul'da bu oran %5.2'ye ulaştı. İstanbul'un semtleri arasında ise Üsküdar, Kağıthane, Beykoz, Başakşehir, Küçükçekmece ve Eyüpsultan, kira fiyatlarındaki en yüksek artışı yaşayan bölgeler oldu.
2019-2023 döneminde ise, Çekmeköy, Ümraniye, Pendik, Sultanbeyli ve Tuzla ilçeleri kiralık konut metrekare fiyatlarında en büyük artışı gösteren yerler olarak kayıtlara geçti. Özellikle Beykoz-Riva, Fatih-Molla Hüsrev, Kağıthane-Hami gibi mahallelerdeki kira artışları dikkat çekici boyutlara ulaştı.
Raporda Türkiye'nin genelinde satın alma gücünün düşmesi ve barınma krizinin kaçınılmaz hale gelmesi gibi konulara da değiniliyor. Konut kiraları ve satış fiyatlarındaki artışın, ev bulma sürecinde ekonomik zorluklara yol açtığı ve kiracıları sürekli kaygı ve tedirginlik içinde bıraktığı vurgulanıyor.
Raporda ayrıca, asgari ücret artışları ile kira fiyatlarındaki artış oranlarının karşılaştırılması yapılıyor. Asgari ücret artışlarının, kira zamlarının gerisinde kaldığına dikkat çekiliyor. Bu durum, özellikle ücretli çalışanların gelirlerinin büyük kısmını kira giderlerine ayırmak zorunda kalmalarına ve sosyal adaletsizliklerin artmasına yol açıyor. Üstelik, toplumun büyük bir kısmının konut kredilerinden faydalanamadığı bir dönemde, kredili konut satışlarının da tarihin en düşük seviyelerine düştüğü belirtiliyor.
Bakmadan Geçme
