İhracat Yasakları Zeytinyağı Piyasasını Sarsıyor: Fiyatlar Yüzde 30 Artış Gösterdi
Türkiye'nin zeytinyağı piyasasında yaşanan son gelişmeler: İhracat yasaklarının fiyatlar üzerindeki etkisi, sektör liderlerinin açıklamaları ve gelecek projeksiyonları.
Türkiye'de zeytinyağı piyasası, son dönemde ihracat yasakları ile sarsıldı. Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği'nin (EZZİB) açıklamalarına göre, bu yasaklar iç piyasadaki fiyatları düşürmek bir yana, fiyatların yüzde 30 oranında artmasına neden oldu. Dökme ve varilli zeytinyağı fiyatlarındaki bu artış, birliğin başkanı tarafından endişeyle karşılanmakta.
EZZİB Başkanı Davut Er, ihracat kısıtlamalarının Türkiye'nin ihraç pazarlarında prestij ve döviz kaybına yol açtığını vurguladı. Bu durum, zeytinyağı ihracatındaki kısıtlamaların bir an önce kaldırılmasının gerekliliğini ortaya koyuyor. Özellikle, 2022/23 sezonunda 50 bin ton zeytinyağı stokuyla başlayan Türkiye'nin, rekolte ve Afrin'den gelen zeytinyağıyla toplamda 480 bin ton seviyesine ulaştığı belirtiliyor.
İç piyasa ve ihracat dengesinde önemli bir yer tutan zeytinyağı sektöründe, arzın yeterli olduğu ancak kısıtlamaların fiyatlara olumsuz etkisi dikkat çekiyor. Er, “Türkiye'nin zeytinyağı arzında panik olmasını gerektirecek bir durum yok” diyerek, kısıtlamalar sonrası yaklaşık yüzde 30 civarında bir fiyat artışı yaşandığını dile getiriyor. İhraç edilemeyen zeytinyağlarının depolarda bozulmaya maruz kaldığı ve yüksek kaliteli sızma yağların değer kaybettiği de altı çizilen bir başka önemli konu.
EZZİB Başkanı, katma değeri yüksek ambalajlı ihracatın artırılmasının önemini vurguluyor ve dökme zeytinyağı ihracatının önemli pazarlarından bahsediyor. İspanya, ABD, Kanada ve Suudi Arabistan gibi ülkeler bu pazarların başında geliyor. İhracat yasağının bu önemli pazarları rakip ülkelere kaybettirebileceği belirtiliyor.
Ekonomik olarak bakıldığında, Türkiye'nin sofralık zeytin ihracatı 2022/23 sezonunda yüzde 7 artışla 184 milyon dolara yükseldi. Zeytinyağı ihracatı ise miktar bazında yüzde 158, tutar bazında ise yüzde 259 artarak 723 milyon dolara çıktı. Bu artış, toplam sektör ihracatını 947 milyon dolara taşıdı. Sektörün 2023 yılında 1 milyar dolara yaklaşan ihracatı, önümüzdeki beş yıl içinde 2 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.
Bakmadan Geçme
