Ham petrol fiyatları, stok artışı ve talep endişesiyle düşüyor

Ham petrol fiyatları, ABD’de ham petrol stoklarının arttığını gösteren verilerin ve küresel talepteki yavaşlama beklentisinin etkisiyle bugün geriledi. Enerji Bilgi İdaresi’nin (EIA) raporuna göre, 8 Eylül’e kadar olan haftada ham petrol stokları 4 milyon varil artarak 1,4 milyar varile yükseldi. Bu, önceki haftalarda yaşanan büyük stok düşüşlerinin ardından gelen bir sürpriz oldu.

Stok artışı arz fazlası endişelerini artırıyor

EIA’nın raporu, Amerikan Petrol Enstitüsü’nün (API) bir gün önce yayınladığı raporla uyumlu. API, 8 Eylül’e kadar olan haftada ham petrol stoklarının 1,17 milyon varil arttığını bildirdi. Bu, piyasa beklentisinin aksine bir sonuçtu. Piyasa katılımcıları, ham petrol stoklarının 3,5 milyon varil azalacağını tahmin ediyordu.

Stok artışı, arz fazlası endişelerini artırdı. Özellikle de talebin zirve yaptığı yaz sezonunun sona ermesiyle birlikte. EIA, küresel petrol talebinin bu yılın son çeyreğinde günlük ortalama 99,7 milyon varil olacağını tahmin ediyor. Bu, bu yılın ikinci çeyreğindeki 94,6 milyon varilden sonra önemli bir toparlanma olsa da, pandemi öncesi seviyelerin hala altında.

Talep endişesi fiyatları baskılıyor

Talep tarafında da belirsizlikler var. Bazı büyük tüketicilerin koronavirüs vakalarındaki artış nedeniyle kısıtlamalar uygulaması veya planlaması, petrol piyasasında talep görünümünü karartıyor. Örneğin, Çin’in dünyanın en büyük petrol ithalatçısı olması nedeniyle, ülkedeki Delta varyantının yayılması ve buna bağlı olarak uygulanan seyahat kısıtlamaları ve karantinalar petrol fiyatlarını olumsuz etkiliyor.

Ayrıca, ABD’nin en büyük ekonomik ortağı olan Avrupa Birliği’nin (AB) de benzer sorunlarla karşı karşıya olduğu görülüyor. AB ülkeleri arasında koronavirüs aşılamasında farklılıklar ve varyantların ortaya çıkması nedeniyle seyahat kurallarında değişiklikler yaşanıyor. Bu da hem ekonomik toparlanmayı hem de petrol talebini riske atıyor.

Bu faktörler, petrol fiyatlarını baskılıyor. Bugün Brent ham petrolü %0,8 düşüşle varil başına 72,65 dolara gerilerken, Batı Teksas türü (WTI) ham petrol %0,9 düşüşle varil başına 69,35 dolara indi.

Arz tarafında ise sıkışıklık devam ediyor

Buna karşın arz tarafında ise sıkışıklık devam ediyor. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve ortakları (OPEC+), üretim kısıntılarını kademeli olarak gevşetmeye devam ediyor. OPEC+, Eylül ayından itibaren günlük üretimi 400 bin varil artırma kararı almıştı. Ancak OPEC’in yılın son çeyreği için günlük 3,3 milyon varillik bir arz açığı öngörmesi, piyasanın arzın ileride sıkılaşacağı yönündeki görüşlerini güçlendirdi.

Arz tarafında ayrıca bazı jeopolitik gelişmeler de rol oynuyor. Rusya ve Suudi Arabistan’ın son üretim kontrolü duyurularının yanı sıra, Libya’daki fırtına nedeniyle petrol terminallerinin kapatılması da arzın sıkılaştığı algısına katkıda bulundu. Libya, OPEC’in en büyük üreticilerinden biri olmasına rağmen, üretim kısıntılarına tabi değil. Bu nedenle, ülkedeki herhangi bir arz kesintisi piyasayı etkileyebiliyor.

Sonuç

Ham petrol fiyatları, stok artışı ve talep endişesiyle düşüyor. ABD’de ham petrol stoklarının arttığını gösteren verilerin ve küresel talepteki yavaşlama beklentisinin etkisiyle fiyatlar geriledi. Arz tarafında ise sıkışıklık devam ediyor. OPEC ve ortaklarının üretim kısıntılarını gevşetmesine rağmen, piyasa arzın ileride sıkılaşacağı yönünde görüş bildiriyor. Arz tarafında ayrıca bazı jeopolitik gelişmeler de rol oynuyor.