Erdoğan, İsrail'le ilişkiler ısınırken Yahudi liderlerle görüştü

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na katılmak üzere gittiği New York’ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı ilk yüz yüze görüşmenin ardından Amerikalı Yahudi liderlerle de bir araya geldi. Erdoğan, Çarşamba günü öğleden sonra Türk Evi’nde gerçekleşen özel toplantıda, İsrail ile Türkiye arasında yenilenen bağların önemini vurguladı ve mümkün olan en kısa sürede İsrail’i ziyaret etmeyi planladığını yineledi.

Erdoğan’dan Netanyahu’ya davet

Erdoğan, geçen yıl da benzer bir söz vermişti ancak Türkiye ile İsrail arasında 2022’de tam olarak yeniden kurulan diplomatik ilişkilerin ardından henüz İsrail’e gitmedi. Erdoğan, bunun yerine, Netanyahu’yu ilk olarak Ankara’da ağırlayacağını doğruladı. Netanyahu’nun bu yaz Türkiye’ye yapacağı ziyaret, kalp pili implantasyonu nedeniyle sağlık sorunları yaşaması nedeniyle ertelenmişti.

İki lider, BM toplantısı öncesinde telefonda görüşmüş ve Salı günkü görüşmede karşılıklı ziyaretleri koordine etme konusunda anlaşmıştı. İsrail Devlet Başkanı Isaac Herzog da Mart 2022’de Türkiye’yi ziyaret etmişti.

Erdoğan’dan Yahudi liderlere sıcak mesajlar

Erdoğan, yaklaşık 30 Yahudi liderle BM genel merkezinin karşısındaki Türk Evi’nde bir saatten fazla süren görüşmesi sırasında, çeşitli konularda sorular yanıtladı. Erdoğan, açılış konuşmasında Yahudi yeni yılını kutladı ve “Yahudi liderlerle görüşmelere her zaman büyük anlam verdiğini” söyledi. Erdoğan, Türkiye’nin antisemitizme karşı mücadele etme kararlılığını da dile getirerek, bunu “insanlığa karşı suç” olarak nitelendirdi.

Toplantıya katılan Yahudi liderler de Erdoğan’a teşekkür ederek, Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkinin “iyileşmeye ve gelişmeye devam etmesini” sağlamak için çalışacaklarına söz verdiler. Bazı katılımcılar da Türkiye’de varlığını sürdüren Hamas tarafından tutulan rehinelerle ilgili endişelerini özel olarak dile getirdiler.

Erdoğan’dan İran’a eleştiri

Erdoğan, toplantının bir bölümünde de bölgesel konulara değindi. Erdoğan, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşa müdahalesini kınadı ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü desteklediğini belirtti. Erdoğan, İran’ın nükleer silah elde etme ihtimaline ilişkin soruyu yanıtlarken ise biraz muğlak davrandı.

Erdoğan, İran’ın nükleer programının barışçıl amaçlarla sınırlı olması gerektiğini söyledi ancak İran’ın nükleer anlaşmaya dönmesi için baskı yapacağına dair bir taahhütte bulunmadı.

Toplantıya katılan Yahudi liderlerden biri, Erdoğan’ın İran konusunda daha net bir tavır sergilemesini beklediğini söyledi. Ancak başka bir katılımcı ise Erdoğan’ın İran ile Türkiye arasındaki karmaşık ilişkiyi göz önünde bulundurduğunu ve bu konuda hassas davrandığını ifade etti.

Erdoğan’dan samimi bir görüşme

Toplantıya katılan Yahudi liderlerin çoğu, Erdoğan’ın samimi ve ilgi çekici bir görüşme yaptığını belirtti. Toplantılara 20 yıldır katılan Abe Foxman, “Başkan olduğundan bu yana yaklaşık 20 yıldır bu toplantılara katılıyorum ve bunun hatırladığım en samimi toplantı olduğunu söyleyebilirim” dedi.

Foxman, Türkiye’deki Yahudi liderlerin de toplantıda yer almasının ve Türkiye ile İsrail arasındaki yakınlaşmanın samimiyeti arttırdığını söyledi. Foxman, Erdoğan hakkında “Amerikan Yahudi cemaatiyle her zaman vakit ayırdı çünkü bunun bu ülkedeki ilişkisinin bir parçası olduğunu anlıyor” dedi.

Büyük Amerikan Yahudi Örgütleri Başkanları Konferansı CEO’su William Daroff da toplantıyı “sıcak ve ilgi çekici” olarak nitelendirdi. Daroff, Erdoğan’ın Türkiye ile İsrail arasında istikrarlı ve verimli bir ilişkiye olan bağlılığını teyit ettiğini söyledi.

Erdoğan, toplantının sonunda Yahudi liderlerle hatıra fotoğrafı çektirdi ve onlara Türk lokumu ikram etti. Erdoğan, Yahudi liderlere Kudüs ziyaretini memnuniyetle karşılayacaklarını söyledi ve onları Türkiye’ye davet etti.